UK£AD WYDALNICZY- odpowiada za utrzymanie równowagi wodno- mineralnej i wydalanie.
Wydalanie- usuwanie produktów silnie toksycznych i wody, produktów przemiany aminokwasów- kwasów nukleinowych i zawieraj±cych azot. Obni¿anie ci¶nienia krwi.
Uk³ad wydalniczy cz³owieka sk³ada siê z nerek oraz dróg wyprowadzaj±cych mocz. Nerki s± parzystym organem, a drogi odprowadzaj±ce mocz to: moczowody, pêcherz moczowy i cewka moczowa.
Uk³ad wydalniczy jest powi±zany rozwojowo i anatomicznie z uk³adem rozrodczym, dlatego niekiedy analizowane s± wspólnie jako uk³ad moczowo- p³ciowy.
Nerki- przypominaj± kszta³tem powiêkszone ziarno fasoli. Po³o¿one s± od strony grzebietowej, poni¿ej ¿eber. Nerki s± mocno ukrwione: têtnica nerkowa doprowadza krew do oczyszczenia, a ¿y³a nerkowa odprowadza dwutlenek wêgla. Z ka¿dej nerki odchodzi te¿ pojedyñczy moczowód. Do górnej powierzchni nerek przylegaj± gruczo³y nadnerczowe.
Mi±¿sz nerki sk³ada siê z ja¶niejszej kory nerki i ciemniejszego rdzenia nerki, który tworz± piramidy nerkowe. W wierzcho³ku ka¿dej piramidy znajduj± siê uj¶cia przewodów wyprowadzaj±cych mocz przez kielichy nerkowe do lejkowatek miedniczki nerkowej. Z miedniczki mocz przep³ywa do moczowodu i dalej do pêcherza moczowego. Pêcherz moczowy jest nieparzystym narz±dem- zbiornikiem moczu. mocz jest usuwany na zewn±tzr przez cewkê moczow±.
Podstawow± jednostk± budulcow± i funkcjonalan± nerki jest nefron zbudowany z torebki Bowmana oraz d³ugiego kanalika nerkowego. Kanalik nerkowy tworzony jest przez nab³onek jednowarstwowy sze¶cienny, ktorego komórki lepiej transportuj± jony i s³abo przepuszczaj± mocznik. Proste odcinki kanalika tworza tzw. pêtlê nefronu sk³adaj±c± siê z dwóch ramion biegn±cych w ró¿nych kierunkach. Wszystkie odc. oplecione s± drobnymi naczyniami krwiono¶nymi. Kanaliki nefronów uchodza do przewodów zbiorczych.
W nerce mocznik i kwas moczowy (produkty przemiany bi³akowej) z w±troby jest odfiltrowany i wydalony. Powinno byæ wydalone 1,5- 2 litra moczu na dobê, za ma³o ¶wiadczy o zatruciu kwasem moczowym, a za du¿o o moczówce prostej.
W ci±gu godz. jest odfiltrowane 60 litrów krwi. Kiedy jest uszkodzony rdzeñ krêgowy poni¿ej klatki piersiowej mocz jest wydalany niewolicjonalnie.
Powstawanie moczu: Krew wp³ywa têtniczk± doprowadzaj±c± do sieci dziwnej w torebce Bowmana. Ró¿nica przekrojów têtniczek powoduje wiêksze ci¶nienie krwi, pod wp³ywem którego mocz pierwotny jest wypychany do torebki Bowmana. Mocz pierwotny ma sk³ad podobny do osocza ale bez bia³ek, sk³ada siê z cukróé, kwasów, soli mineralnych, wody, aminokwasów, barwników i leków. Torebka Bowmana jest za¶ kszta³tu kielichowatego, zbudowana z nab³onka jednowarstwowego p³askiego, zatrzymuj± siê w niej bia³ka oraz krwinki. Z przep³ywaj±cego przez kanalik proksymalny moczu jest resorpowana woda, jony sodu, potasu, aminokwasy oraz glukoza. Nastêpnie mocz wp³ywa do pêtli Henlego gdzie zachodzi resorpcja pozosta³ych sk³adników g³ównie jonów. W kanaliku dystalnym , który wyd³u¿a czas i odleg³o¶æ przechodzenia moczu przez nerkê zachodziæ te¿ mo¿e resorpcja nadobowi±zkowa g³ównie wody. Mocz ostateczny p³ynie do kanalików zbiorczych trafiaj±c najpierw do kielicha nerkowego, nastêpnie do miedniczki nerkowej i do moczowodów.
Mocz jest p³ynem ustrojowym, którego w³a¶ciwo¶ci wskazuj± na stan zdrowia pacjenta.
-przeziêbienie jest przyczyn± stanów zapalnych nerek i pêcherza moczowego,
-cukromocz-> cukrzyca
-bia³komocz-> stan zapalny nerek
-cia³a ketonowe-> cukrzyca
-br±zowa barwa moczu-> problemy z w±trob±, woreczkiem ¿ó³ciowym, ¿ó³taczka
-kamienie nerkowe, piasek-> kamica nerkowa, zablokowanie przewodów, uszkodzenia zapalne
-moczówka prosta- na tle hormonów watoprepsyny, nadmierne wydalanie moczu
Szkodz± nerkom: sól, ma³o napojów, grypa, wirusy.
Offline
Basia masz u mnie duu¿± czekoladê :-) napisz tylko czy lubisz z orzechami e
Offline
Uk³ad kr±¿enia odpowiada za transport gazów oddechowych, produktów trawienia przez krew i limfê. Obronia on tez nasz organizm przezd chorobami i utrzymuje sta³± temperaturê cia³a.
£±czna d³ugo¶æ naczyñ kriono¶nych wynosi ok. 100 tys km i przep³ywa przez nie 5 l wody.
Uk³ad krwiono¶ny tworzy , naczynia krwiono¶ne: ¿y³y, têtnice i naczynia w³osowate.
Uk³ad limfatyczny pe³ni pomocnicz± rolê uk³adu krwiono¶nego.
Serce po³o¿one jest w ¶ródpiersiu za mostkiem, lekko koniuszkowo przesuniête w lewo, kszta³tem i wielko¶ci± przypomina d³oñ zaci¶niêta w piê¶æ. Znajduje siê w worku osierdziowym, który otacza i chroni je. Ca³o¶æ oplata sieæ naczyñ wieñcowych. Posiada 2 przedsionki (u góry) i 2 komory (u do³u). Przez ¶rodek przebiegaj± przegroda serca (miêdzyprzedsionkowa i miêdzy komorowa), miêdzy praw± komor± i przedsionkiem wystêpuje zastawka trójdzielna, a pomiêdzy lew± komor± i przedsionkiem zastawka dwudzielna. Zastawki trzymaj± miê¶nie i wiêzad³a, a dzia³aj± one tylko w jedn± stronê. Na granicy obu komór znajduj± siê pó³ksiê¿ycowe zastawki. ¦ciany serca s± trójsk³adnikowe: od zewn.- nasierdzie (³±cznotkankowe), w ¶rodku- ¶ródsierdzie (miê¶niówka z miê¶ni poprzecznie pr±¿kowanych), a wewn- wsierdzie (cienki nab³onek le¿±cy na ³±cznotkankowej b³onie, do której wnikaj± zakoñczenia nerwowe i naczynia w³osowate).
Naczynia krwiono¶ne ró¿ni± siê miêdzy sob±. Têtnice odprowadzaj± krew z serca, jego skurcze podnosz± ci¶nieie krwi, dlatego têtnice maj± grub± miê¶niówkê i sprê¿yste ¶ciany. Zbudowane s± z b³ony zewnêtrznej, warstwy miê¶nioweji ¶ródb³onka. W ¿y³ach zwyke wystêpuj± zastawki uniemo¿liwiaj±ce cofanie siê krwi i krew p³ynie w nich pod niewielkim ci¶nieniem wiêc maj± cieñsz± miê¶niówkê i mniej w³ókien sprê¿ystych w warstwie zewnêtrznej.
W wiêkszo¶ci wypadków krew przep³ywa wg takiego schematu:
têtnice->têtniczki->naczynia w³osowate->¿y³ki-> ¿y³y
tak u³o¿one naczynia krwiono¶ne wymieniaj± tlen i CO2 miêdzy tkankami
Sieæ dziwna filtruje mocznik w nerkach:
têtniczka doprowadzaj±ca->sieæ naczyñ w³osowatych->têtniczka odprowadzaj±ca
Innym przyk³adem mo¿e byæ sieæ wrotna, która reguluje stan cukru, mleczka pokarmowego:
jelito->¿y³a wrotna->naczynia w³osowate w±troby->¿y³a w±trobowa
W uk³adzie krwiono¶nym cz³owieka wyrózniono dwa obiegi krwi. Obieg ma³y przebiega przez p³uca, a du¿y przez ca³e cia³o cz³owieka. Ma³y obieg: Krew z przedsionka prawego przep³ywa do komory prawej i têtnic± p³ucn± (odtlenowana) do p³uc, tam przez sieæ nacyñ w³osowatych zachodzi wymiana gazowa. Nastêpnie têtniczki przechodz± w dwie ¿y³y p³ucne, które wlewaj± krew do lewego przedsionka. Du¿y obieg: z komory lewej wychodzi aorta, która zatacza ³uk w lewo, p³ynie têtnicami, rozga³êzia siê na naczynia w³osowate, które dochodz± do wszystkich czêsci cia³a, pó¼niej p³ynie ¿ylami, z których trafia do ¿y³ g³ównych i odtlenowana wraca do prawego przedsionka. (¯y³y dochodz± z przedsionków, têtnice wychodz± z komór).
Serce wykonuje samoistne, rytmiczne skurcze dziêki uk³adowi przewodz±cemu. Zbudowany on jest ze specjalnie zmodyfikowanych w³ókien miê¶niowych. Rozrusznikiem jest wêze³ zatokowo- przedsionkowy, który wytwarza impulsy pobudzaj±ce do dzia³ania przedsionki. Wêze³ przedsionkowo-komorowy opó¼nia impulsy, aby skurcz przedsionka zosta³ zakoñczony, nim nast±pi skurcz komory. Skurcz przedsionków trwa 0,15 sek, a skurcz komór 0,30 sek nastêpnie nastepuje 0,45 sek pauza. Podczas pauzy jest w rozkurczu, a jamy serca wolno nape³niaj± siê krwi± nap³ywaj±c± z ¿y³, zastawki pó³ksiêzycowate s± zamkniête, a ci¶nienie krwi jest niskie. Pod koniec pauzy we w³óknach wêz³a zatokowo- przedsionkowego powstaj± impulsy skurczowe, które rozprzestrzeniaj± siê po ca³ym sercu. Najpierw pobudzaj± do skurczu oba przedsionki. Kurcz±ce siê przedsionki wt³aczaj± krew do komór, zastawki pó³ksiê¿ycowate pozostaj± zamkniête. Kiedy impulsy docieraj± do komór inicjuj± ich skurcz. Powoduje to najpierw zamkniêcie zastawek przedsionkowo- komorowych, s³yszane jako pierwszy ton serca. Kiedy warto¶æ ci¶nienia krwi w komorach przekroczy warto¶æ ci¶nienia krwi w têtnicach otwieraj± siê zastawki pó³ksiêzycowate i krew zostaje wt³oczona do têtnic. Chwilê pó¼niej komory wiotczej± i ci¶nienie wewn±trz nich siê zmniejsza. Gdy jego ci¶nienie spadnie poni¿ej ci¶nienia krwi w têtnicach zamykaj± siê zastawki pó³ksiê¿ycowate- drugi ton serca. Tetno jest to przenoszenie fali uderzeniowej na têtnicê. Kiedy odpoczywamy t³oczy oko³o 5l krwi w ci±gu 1 min dlatego têtno wynosi ok 72 uderzeñ na minutê. Podczas wysi³ju potrzebujemy wiêcej tlenu têtno i ci¶nienie krwi wzrasta.
c.d.n.
Offline
Transport gazów oddechowych:
W ma³ym obiegu krew przep³ywaj±ca przez naczynia w³osowate p³uc ulega utlenowaniu. Najpierw tlen z pêcherzyka p³ucnego zostaje przetransportowany do erytrocytów. W erytrocycie hemoglobina przy³±cza i transportuje tlen do naczyñ w³osowatych p³uc. Z naczyñ w³osowatych p³uc przedostaje siê do naczyñ w³osowatych du¿ego obiegu jest jasna, utlenowana i uboga w CO2. Nastêpnie udaje siê do wszystkich komórek cia³a gdzie zostaje oddany tlen i hemoglobina jest wolna. Odtlenowana krew p³ynie do pêcherzyka p³ucnego, a przy wydechu CO2 jest wypuszczany na zewn±trz. Tylko 20% CO2 jest transportowane przez bia³kow± czê¶æ erytrocytów, reszta w osoczu jako kwas wêglowy.
Ró¿nica stê¿eñ (ci¶nieñ) tlenu, CO2: w pêcherzykachjest wiêksze ci¶nienie dlatego tlen wnika do erytrocytów, w erytrocytach jest wiêksze ci¶nienie dlatego tlen wnika do komórek cia³a. W tkankach jest wiêcej CO2 dlatego wnika do krwi, W krwi jest wiêcej dlatego wnika do pêcherzyków.
Ka¿dy organizm ma wrodzon¿ zdolno¶æ krzepliwo¶ci krwi, oprócz osób chorych na hemofiliê.
Gdy dojdzie do przerwania ci±g³o¶ci naczyñ krwiono¶nych, zmienia siê te¿ homeostaza krwi przez kontakt z tlenem. Bia³ka zostaj± uwalniane z uszkodzonych p³ytek krwi oraz osocza i aktywuj± siê w kontakcie z rozerwanymi ¶cianami naczynia. Oddzia³ywuj± one na ezym osocza- protrombinê, który przechodzi w formê aktywn±- trombinê. Dodatkowo witamina K pobudza ci±g przemian. Trombina zmienia rozpuszczalny w osoczu fibrynogen w postaæ nierozpuszczaln±- fibrynê (w³óknik). W³ókienka fibryny tworz± splot zalepiaj±cy uszkodzone miejsce. W ich oczkach wpadaj± cia³a sta³e z krwi np. p³ytki krwi i erytrocyty. Tworzy siê strup, który w pó¼niejszym etapie rozpuszczaj± enzymy i zostaje on odciêty od naczynia.
W b³onach komórkowych krwinek czerwonych znajduj± siê bia³ka okre¶laj±ce grupy krwi, a tak¿e warunkuj±ce obecno¶æ czynnika Rh. Grupê 0 maj± ludzie, którzy nie posiadaj± ¿adnego z bia³ek ale posiadaj± przeciwcia³a anty-A i anty-B, osoby o tej grupie s± zazwyczaj uniwersalnym dawc±. W osoczu osób z grup± A wystêpuj± przeciwcia³a anty- B. We krwi osób z grup± B wystêpuj± przeciwcia³a anty-A. We krwi osób z grup± krwi AB nie ma takich przeciwcia³, wiêc teoretycznie mo¿e byæ uniwersalnym biorc±.
Nazwa czynnik Rh wziê³a siê od ma³py Maccacus Rhesus o której pierwszy raz go wykryto. Dodatni odczyn Rh+ ma ok 85% rasy bia³ej, pozosta³e osoby nie maj± takich bia³ek czyli posiadaj± ujemny odczyn Rh-. Mo¿e on spowodowaæ konflikt serologiczny miêdzy matk±, a p³odem.
c.d.n. :D
Offline
Uk³ad limfatyczny znajduje siê tam, gdzie nie docieraj± naczynia krwiono¶ne. Tworzy go rozbudowana sieæ naczyñ limfatycznych wype³nionych limf± (ch³onk±) oraz tkanka ch³onna zawieraj±ca liczne limfocyty. Tkanka ch³onna tworzy niewielkie skupienia tzw. grudki (np. w ¶cianie przewodu pokarmowego), wiêksze wêz³y ch³onne, wspó³tworzy migda³ki podniebienne, grasicê i ¶ledzionê. Ch³onka poch³ania obce cia³a, kr±¿y w uk³adzie limfatycznym i zaczyna siê w koñcowych czê¶ciach organizmu (uk³ad otwarty). Ostatecznie zawarto¶æ ch³onki trafia do ¿y³ podobojczykowych. Limfa zbiera przes±cz z komórek cia³a (to co siê wydostanie z naczyñ krwiono¶nych) aby p³yny miêdzykomórkowe nie produkowa³y opuchlizny- uk³ad limfatyczny reguluje. Wêz³y ch³onne zatrzymuj± jak filtr substancje, które zosta³y zniszczone przez limfocyty. W gruczole grasicy dojrzewaj± limfocyty i siê specjalizuj±. W ¶ledzionie natomiast jest cmentarzysko krwi, rozpada siê ona tam na ¿ó³ty barwnik, ¿elazo jest odzyskiwane, a bia³ko niszczone.
Powstawanie limfy: z naczyñ krwiono¶nych krwinki bia³e wydostaj± siê na zewnatrz. Dostaj± siê do naczyñ limfatycznych i po¿eraj± stare, zniszczone komórki.
System odporno¶ciowy
Bia³ych cia³ek jest od 6-8 tys. i to one odgrywaj± tutaj g³ówn± rolê. Obce chorobotwórcze cia³a zwane s± patogenami, dostaj± siê one do naszego cia³a przez skórê, drogi oddechowe, pokarmowe, moczop³ciowe, czy na skutek zranieñ. Obronno¶æ dzielimy na wrodzon± nieswoist± (nie skierowana przeciwko konkretnemu antygenowi) i nabyt± swoist± (skierowan± przeciw konkretnemu antygenowi). Najpierw omówiê wrodzon± nieswoist±. Jednym z jej elementów s± limfocyty które fagocytuj±, czyli oblewaj± swoim cia³em bakterie itp. i je po¿eraj±. Równie¿ skóra i nab³onki poprzez swoj± ci±g³o¶æ zapobiegaj± wch³oniêciu patogenów. Tak¿e pot i zawarta w nim sól i kwas mlekowy maj± dzia³anie bakteriobójcze. £ój tworzony przez kwasy t³uszczowe nat³uszcza i chroni przed uszkodzeniami skórê i w³osy. Poprzez kaszel, kichanie pozbywamy siê bakterii. Wymioty broni± przed zatruciem. Biegunka p³uka jelita z trucizn, ³zy i ¶lina (zawarty w nich lizozyl) uszkadzaj± bakterie. Obronno¶æ nabyta swoista dzieli siê na czynn± wytworzon± i biern±. Czynna to wytwarzanie przeciwcia³ po chorobie, czy w szczepieniu podanie obumar³ych lub os³abionych przeciwcia³. Jest ona d³ugotrwa³a. Przyk³adami biernej to podawanie gotowych przeciwcia³ przez ³o¿ysko matki, z mlekiem, czy z surowicy.
Offline
Limfocyty B s± odpowiedzialne za odpowied¼ odporno¶ciow± humoraln±, tzn. produkuj± przeciwcia³a niszcz±ce antygeny. Powstaj± w czerwonym szpiku kostnym i w odró¿nieniu od limfocytów T nigdy nie przechodz± przez grasicê. Grasicozale¿ne s± natomiast Limfocyty T, które niszcz± komórki obce dla organizmu. Powstaj± w czerwonym szpiku kostnym, po czym wêdruj± do grasicy, gdzie ulegaj± namno¿eniu. Z grasicy przemieszczaj± siê one do narz±dów limfatycznych oraz do krwi. Limfocyty Th pe³ni± funkcje zwi±zane z pobudzaniem limfocytów B. Plazmocyty s± komórkami uk³adu immunologicznego, których funkcj± jest produkcja i wydzielanie przeciwcia³, Komórki plazmatyczne powstaj± w wyniku pobudzenia limfocytów B i s± jedynymi komórkami zdolnymi do produkcji przeciwcia³. Monocyty to grupa leukocytów, dojrza³e monocyty nazywa siê makrofagami. S± to komórki ¿erne, które oczyszczaj± krew ze skrawków obumar³ych tkanek oraz bakterii.
AIDS wywo³any jest przez wirus HIV. Atakuje on g³ównie limfocyty Th. Jest on kulisty i otoczony otoczk± lipidow±. Lipidy oraz bia³ka otoczki s± po¿yczone od komórek gospodarza, a których siê namna¿a³y, wiêc komórki odporno¶ciowe nie dostrzegaj± antygenów, czyli bia³ek wirusa. Pod os³onk± znajduje siê p³aszcz bia³kowy czyli kapsyd kryj±cy materia³ genetyczny wirusa. HIV prowadzi do zniszczenia czê¶ci limfocytów w tym makrofagi. DNA wirusa przemieszcza siê do j±dra komórkowego gospodarza. Poniewa¿ komórka gospodarza nie odró¿nia DNA obcego od w³asnego zaczyna produkowac bia³ka wirusowe. Walcz±cy uk³ad odporno¶ciowy zbiegiem czasu s³abnie bo musi zwalczaæ sam siebie. W pewnym momencie zaczyna brakowaæ komórek pamiêci (rodzaj limfocytów B) i limfocytów Th
THE ENDDDDDDDDDDDDDDDD uff...
Offline
Basiaaa :-* Jeste¶ poprostu WIELKAA!! Dziêkujê w imieniu swoim i moim i ogolnie w imieniu Zuzki te¿ dziêkujê e
Offline
otworzy³em ten temat, a tu uk³ada wydalniczy.., no nic, wie kto¶ czy "wiekowa" Ewa zrobi jutro spr? i z czego by³by ten spr?
Offline