KONSTYTUCJE:
7.O4.89-przywrócenie prezydenta,senatu,wybory bêd± wspólne
29.12.89-przywrócono nazwe RP
8.03.90-przywrócenie nowego samorz±du i zmieniony tryb wyboru prezydenta
23.04.92-zgromadzeni narodowe, referendum(wiêkszo¶æ popracia z obu)
9.10.97-
2.04.97-uchwalenie konstytucji prze Zgromadz.
25.05.97-potwierdzenie przez referendum(ogolnonardow.)
TE¦Æ KONSTYT.
II roz. 2.6 obowi±zki:
obywatele:udzia³ w obronno¶æ kraju,
wszyscy:przestrzeganie prawa,podatków,dbanie o ¶rodowi. natural.
IIIroz. Zród³a Prawa
1.Konst. (najwy¿ej)
2 i 3 ustawy i ratyfikowanie umowy miedzynarodowej(zatwierdzone)
4.rozporz±dzenie(najni¿ej)
VII.Samorz±d Teryto.jedynym szczeblem samorz±du jest gmina
X.Finanse Publi.
-skarb pañstwa,bud¿et pañstwa,NBP,rada polityki pieniê¿nej
SEJM
Wybory:powszechne(wszyscy biora czynny i bierny udzia³ min 18 lat)
Tajne,równe(mnije wiecej an 1 pos³a przypada tyle samo wyborców),bezpo¶rdenie(od razu tez na
parlamentarzystów),proporcjonalne(w wyborach mandatowych),3 gr pozbawione g³osow.
460 pos³ow
Kadencja trawa 4 lata
21 lat by moæ kandydowaæ
Marsza³ek sejmu-Bronis³aw Komorowski
SENAT
Wybory:powszechne,bezpo¶rednie i tajne.
100 senatorów
30 lat by moæ kandydowac
Marsza³ek Bogdan Borusewicz
Kadencja trawa 4 lata
Skrócenie kadencji:
-sejm mo¿e podjac decyzje o skroceniu Kaden.
-prezydent skraca kaden. jesli nie zostanie powo³any rz±d w opow.czasie
-je¶li w ciagu 4 miesiecy od skierowania projektu bud¿etu do sejmu nie zostanie on przedstawiony to prezydn. Mo¿e skróc.kaden.
Sk³ad prezydium:marsza³ek +wiec
Sk³ad seniorów:prezydium+delegacja z ka¿dego klubu
Immunitet materialny:
-dotyczy ewentualnego z³amania prawa je¶li nastepuje w zwi±zku z dzia³aniem pos³a lub senatora
-dzia³a do¿ywotnie
Immunitet formalny:
-obejmuje wszystkie czyny ,nie mo¿e byæ zatrzymany bez zgody sejmu lub senatu
-dzia³a tylko na okres kadencji
Mandat wolny-nieograniczony mandat; przedstawiciel jako reprezentant ca³ego narodu ma prawo podejmowaæ dzia³ania zgodne z w³asnymi przekonaniami, nie mo¿e te¿ byæ przez wyborców odwo³any przed up³ywem kadencji.
Zgromadzenie narodowe:
- przyjêcia ¶lubowania prezydenta,
-uznania prezydenta za niezdolnego do sprawowania urzêdu ze wzglêdu na stan zdrowia
-mo¿e odsun±c zgromadz. Prezydenta gdy pope³ni przestepstwo pospolite,z³amie zasady ustawy lub konstytucji.
KOMPETENCJE SEJMU:
1. Ustawodawcza
-uchwalanie ustaw, w tym ustawy bud¿etowej
- zarz±dza referendum, uchwala wotum nieufno¶ci Radzie Ministrów.
2. Kreacyjna(nominacyjna)
- uczestniczy w tworzeniu rz±du udzielaj±c wotum zaufania Radzie Ministrów lub samodzielnie wybieraj±c prezesa Rady Ministrów i proponowany przez niego sk³ad rz±du
- na wniosek prezydenta powo³uje Prezesa Narodowego Banku Polskiego
Funk.nominacyjna sejmu bez zgody senatu:
- powo³uje cz³onków Trybuna³u Konstytucyjnego i Trybuna³u Stanu, czê¶æ sk³adu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Krajowej Rady S±downictwa i Rady Polityki Pieniê¿nej
Funk.nominacyjna sejmu za zgoda senatu:
- za zgod± Senatu, powo³uje prezesa Najwy¿szej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich i Generalnego Inspektora Danych Osobowych,Rzecznik Praw Dziecka,Prezesa Pamiêci Narodowej.
3. Kontrolna
-rozlicza z ustawy bud¿etu pañstwa,
-stosuje interpelacje,
- mo¿e wyra¿aæ wotum zaufania wobec Rady Ministrów wiêkszo¶ci± g³osów w obecno¶ci co najmniej po³owy ustawowej liczby pos³ów, wotum nieufno¶ci wobec Rady Ministrów b±d¼ poszczególnych ministrów.
-Pos³owie kieruj± do premiera lub poszczególnych ministrów interpelacje oraz pytania w sprawach bie¿±cych.
- Rozpatruj± sprawozdania Najwy¿szej Izby Kontroli, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, wys³uchuj± corocznej informacji Rzecznika Praw Obywatelskich.
-mo¿e powo³aæ komisjê ¶ledcz± do zbadania jakiej¶ sprawy.
KOMPETENCJE Senatu:
-posiada inicjatywê ustawodawcz±
-mo¿e przyj±æ ustawê bez zmian, uchwaliæ poprawki albo uchwaliæ odrzucenie jej w ca³o¶ci
-nominacyjna
RADY:
-Rada Polityki Pieniê¿nej
-Rada Radiofonii i Telewizji
-Rada Sadownicza
ZMIANY KONSTYT.:
1) Projekt ustawy o zmianie Konstytucji mo¿e przed³o¿yæ co najmniej 1/5 ustawowej liczby pos³ów, Senat lub Prezydent RP.
2) Zmiana Konstytucji nastêpuje w drodze ustawy uchwalonej w jednakowym brzmieniu przez Sejm i nastêpnie w terminie nie d³u¿szym ni¿ 60dni, przez Senat.
3) Pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie Konstytucji mo¿e odbyæ siê nie wcze¶niej ni¿ 30 dnia od dnia przed³o¿enia Sejmowi projektu ustawy.
4) Ustawê o zmianie Konstytucji uchwala Sejm wiêkszo¶ci± co najmniej 2/3 g³osów w obecno¶ci co najmniej po³owy ustawowej liczby pos³ów oraz Senat bezwzglêdn± wiêkszo¶ci± g³osów w obecno¶ci co najmniej po³owy ustawowej liczby senatorów.
5) Uchwalenie przez Sejm ustawy zmieniaj±cej przepisy rozdzia³ów I, II lub XII Konstytucji mo¿e odbyæ siê nie wcze¶niej ni¿ 60 dnia po pierwszym czytaniu projektu tej ustawy.
6) Je¿eli ustawa o zmianie Konstytucji dotyczy przepisów rozdzia³ów I, II lub XII Marsza³ek Sejmu w terminie 60 dni od dnia uchwalenia ustawy przez Senat moze przeprowadzic referendum zatwierdzaj±ce.Zmiana zostaje przyjêta, je¿eli za t± zmian± opowiada³a siê wiêkszo¶æ g³osuj±cych.
7) Po zakoñczeniu uchwaleniu ustawy Marsza³ek Sejmu przedstawia Prezydentowi RP uchwalon± ustawê do podpisu.Prezydent podpisuje ustawê w ci±gu 21 dni od dnia przedstawienia i zarz±dza jej og³oszenie w Dzienniku Ustaw RP.
USTAWA BUD¯ETOWA:
-opracowana przez ministra finansów, uchwalana jest przez Radê Ministrów i przedstawiana sejmowi i senatowi do 31 pa¼dziernika ka¿dego roku.
-Je¿eli rz±d nie przedstawi w tym terminie, to zobowi±zany jest do przed³o¿enia projektu ustawy o prowizorium bud¿etowym, która okre¶la dochody i wydatki pañstwa w krótszym czasie ni¿ rok
-je¶li ustawa lub prowizorium nie wejd± w ¿ycie w dniu rozpoczêcia roku bud¿et. Rada Ministrów prowadzi gospodarkê finansow± na podstawie przed³o¿onego projektu ustawy.
-projekt ust. Bud¿et. Musi byæ przed³u¿ony mni. 3 miechy przed rozpoczêciem roku bud¿et.
-poprawki senat mo¿e uchwaliæ w Cojgu 20 dni
0marsz³ek sejmu przedst.. ust. Bud¿et.(lub prowizorium)prezydentowi,który podpisujê w ciagu 7 dni.
-prezydent mo¿e zwrocic siê do trybuna³u kosnt. Przed podpisaniem a on ma 2 miechy.
-je¶li sejm w ciagu 4 miech. Nie przedst. Proj. Ust. Przez to prezydent mo¿e skrocic kadencje w ciagu 14 dni.
-rada ministrów w 5 miesiecy od zakoñczeniu roku daje sejmowi sprawozdanie z info. O stanie zad³u¿enia panstwa
-sejm w ciagu 90 dni od przed³u¿enia sprawozdania po zapoznaniu siê z opinia NIK
-nie mo¿e byæ wiekszy deficyt budz. Ni¿ przewidywany w proj. Ust. Bud¿.
-ust. Nie mo¿e przewidywaæ pokrywania deficytu przez zaciaganie zobowi±zania w centralnym banku panstwa
-tylko RM ma inicjatywe ustawodawcza w zakresie wymienionych wy¿ej
Referendum (g³osowanie ludowe) - forma g³osowania o charakterze powszechnym,w której udzia³ mog± braæ wszyscy obywatele uprawnieni do g³osowania. W czasie referendum obywatele ca³ego pañstwa lub jego czê¶ci wyra¿aj± swoj± opiniê w kwestii poddawanej g³osowaniu.
• 18 lutego 1996 - referendum na temat powszechnego uw³aszczenia
• 18 lutego 1996 - referendum o niektórych kierunkach wykorzystania maj±tku pañstwowego
• 25 maja 1997 - referendum nt. przyjêcia konstytucji
Proces legislacyjny
1.Powstaje inicjatywa ustawodawcza, czyli projekt ustawy zg³aszaj± uprawnione do tego organy, instytucje i grupy: prezydent, Rada Ministrów, Senat, co najmniej 15 pos³ów, komisja sejmowa (niezale¿nie od liczebno¶ci) lub co najmniej 100 tysiêcy obywateli.
2.Prezydium Sejmu przesy³a projekt do odpowiedniej Komisji
3.Komisja sejmowa przesy³a sprawozdanie, w którym oceniany jest projekt ustawy, pod plenarne obrady Sejmu.
4.Odbywaj± siê kolejno: pierwsze i drugie czytanie, podczas których projekt ustawy mo¿e zostaæ uchwalony. W przypadku, gdy projekt ustawy zostaje odrzucony w obu czytaniach, nie wraca ju¿ pod obrady Sejmu.
5.Je¶li ustawa zosta³a zaakceptowana podczas jednego z dwóch czytañ, Senat ma 30 dni (20 dla ustawy bud¿etowej i 14 dla ustawy w trybie pilnym) na zg³oszenie ewentualnych poprawek. Je¶li poprawki nie zostan± zg³oszone, trwa dalszy proces legislacyjny.
6.Je¶li Senat zg³osi swoje poprawki, Sejm rozwa¿a wnioski Senatu - mo¿e je odrzuciæ bezwzglêdn± wiêkszo¶ci± g³osów przy obecno¶ci po³owy ustawowej liczby pos³ów lub zaakceptowaæ. Je¶li zostan± zaakceptowane proces legislacyjny ulega powtórzeniu.
7.Ustawa trafia do prezydenta, który, zanim j± podpisze, mo¿e w ci±gu 21 dni wyst±piæ do Trybuna³u Konstytucyjnego o zbadanie zgodno¶ci ustawy z Konstytucj±. Prezydent mo¿e te¿ odmówiæ podpisania ustawy (weto) i z umotywowanym wnioskiem w ci±gu miesi±ca przekazaæ j± do Sejmu w celu ponownego rozpatrzenia.
8.Je¶li Sejm wiêkszo¶ci± 3/5 g³osów przy obecno¶ci po³owy ustawowej liczby pos³ów uzna, ¿e ustawa powinna zostaæ uchwalona, prezydent ma obowi±zek (w ci±gu 7 dni) j± podpisaæ i zarz±dziæ natychmiastow± publikacjê w Dzienniku Ustaw.
9.Dopiero publikacja w Dzienniku Ustaw oznacza wej¶cie ustawy w ¿ycie, chyba ¿e w tre¶ci ustawy zapisano inny termin rozpoczêcia jej obowi±zywania.
Offline